Η «πρώτη φορά» Τσίπρα-Μέρκελ

Γιάννης Μακρυγιάννης

Αποκατέστησε επικοινωνία, έκανε υποχωρήσεις, περιμένει πρόοδο

Τέθηκαν οι βάσεις για συνεργασία, λέει η κυβέρνηση για τη συνάντηση των δύο ηγετών, που δεν ειναι μεν ορατά πρακτικά αποτελέσματα, αλλά διαμορφώνει νέο κλίμα στις σχέσεις Αθήνας - Βερολίνου - Σφίγγα οι δύο πλευρές για τα όσα συζήτησαν επί πέντε ώρες

Με τη φράση "το πεδίο αναζήτησης συμφωνίας ειναι πλέον διαμορφωμένο, γίνονται βήματα συνεχούς αλληλοκατανόησης και αποσυμφόρησης των σχέσεών μας", κυβερνητική πηγή προσπαθούσε να κωδικοποιήσει το αποτέλεσμα των πεντάωρων συνομιλιών που είχε στο Βερολίνο ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας με την Γερμανία καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ.

Επί της ουσίας καμία πλευρά και πάντως σίγουρα η ελληνική δεν φανερώνει τα όσα ειπώθηκαν ή συμφωνήθηκαν στις κρίσιμες επαφές (επί μία η συνάντηση των αντιπροσωπειών και επί τέσσερις ώρες στο επίσημο δείπνο). Η ελληνική πλευρά δεν κρύβει ότι τρέφει προσδοκίες για τη συνέχεια, αλλά αποφεύγει να αναφερθεί σε λεπτομέρειες, που να στοιχειοθετούν αυτή την συγκρατημένη, πλην σαφή αισιοδοξία.

"Η κυρία Μέρκελ είναι μία πραγματίστρια πολιτικός, που με δεδομένες τις συνθήκες προσπαθεί να λύσει προβλήματα και να γεφυρώσει αντιθέσεις", λέει η ίδια πηγή, τονίζοντας με έμφαση ότι "δεν βρισκόμασταν εκεί που ήμασταν μερικές μέρες πριν". Εξηγούσαν ότι η συνάντηση "οικοδομεί σχέσεις εμπιστοσύνης και βοηθάει να πάνε τα πράγματα παρακάτω".

Η κυβέρνηση αρνείται επίμονα ότι σκοπός της συνάντησης ήταν να λυθεί το χρηματοδοτικό πρόβλημα της χώρας. "Θα ήταν αδόκιμο να το θέσουμε σε διμερές επίπεδο" σημειώνουν και διευκρινίζουν ότι "είναι δηλωμένη πάντως η επιδίωξη για εξεύρευση λύσης στο ελληνικό θέμα". Αρνούνται επίσης ότι συζητήθηκαν θέματα μεταρρυθμίσεων και κινήσεων της κυβέρνησης, όπως η πώληση των περιφερειακών αεροδρομίων, ή ζητήματα όπως το ασφαλιστικό και άλλα.

Περιορίζονται απλά σε γενικές διατυπώσεις:  Κατά την εκτίμηση κυβερνητικής πηγής, για παράδειγμα, "υπάρχει παραδοχή ότι αφοά όλους το ελληνικό πρόβλημα και αναγνωρίζεται η σημαντικότητα της Ελλάδας".

Σφίγγα

Το γεγονός ότι η ελληνική πλευρα περισσότερο αναφέρεται σε όσα δεν συζητήθηκαν, παρά σε όσα πραγματικά συζητήθηκαν γεννά ήδη απορίες. Είναι δεδομένο ότι από τις δημόσιες δηλώσεις δεν προέκυψαν ξεκάθαρα και απτά αποτελέσματα. Άλλωστε και οι δηλώσεις των δύο ηγετών έγιαν πριν το δείπνο, η τετράωρη διάρκεια του οποίου αιφνιδίασε τους πάντες.

Από τις δηλώσεις διαπιστώθηκε μία προσπάθεια "αλληλοαναγνώρισης" και γενικά υπήρξε ένα μάλλον θετικό περιβάλλον, χωρίς εξάρσεις: Ο μεν κ. Τσίπρας ήταν όσο πιο ήπιος μπορούσε, ακόμη κι όταν έθετε "ενοχλητικά" για το Βερολίνο θέματα, η δε κυρία Μέρκελ ήταν ευγενική, υπομονετική και τυπική, αλλά όχι τόσο με τη συνήθη ψυχρότητα, που την χαρακτηρίζει.

Το καλό σενάριο, που συζητούνταν από πηγές κοντά στην ελληνική κυβέρνηση,  θέλει τις δύο πλευρές να έχουν προσδιορίσει ένα γενικό πλαίσιο συνεργασίας, προς αναζήτηση συμφωνίας και με παροχή κάποιου χρονου και της ελάχιστης αναγκαίας χρηματδότησης - σταδιακά - της Ελλάδας, αλλά δεν υπάρχουν ακόμη συγκεκριμένα πράγματα προς δημοσιοποίηση, ώστε να μην αντιδράσουν  οι "σκληροί" Βερολίνου και Αθήνας.

Υπάρχει όμως και ένα φόβος ότι υπάρχει ακόμη πολύ μεγάλο χάσμα ανάμεσα στις δύο πλευρές, που δύσκολα θα γεφυρωθεί το αμέσως επόμενο διάστημα με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό.

Ειδικά η πρώτη περίπτωση προϋποθέτει υπαναχώρηση και προσαρμογή της κυβέρνησης Τσίπρα σε επώδυνες απαιτήσεις των δανειστών.

Τα υπέρ της συνάντησης

Με τα όσα ειπώθηκαν δημοσίως, αλλά και στα παρασκήνιο εξάγονται ορισμένα πώτα συμπεράσματα για την θετική αποτίμηση της συνάντησης:

- αποκατάσταση σχέσεων και επικοινωνίας. "Ας μιλάμε μεταξύ μας, αντί να μιλάνε οι άλλοι για μας" ειναι το μότο και των δύο.

- αποκλιμάκωση και ηρεμία στις σχέσεις των δύο χωρών. Είναι χαρακτηριστικό οτι εδώ και μέρες έχουν μειωθεί οι επιθέσεις από Σόιμπλε και γερμανικό τύπο κατά της Αθήνας, ενώ αντιστοίχως έχουν πέσει και οι τόνοι από την ελληνική κυβέρνηση, ιδίως με την "απόσυρση" Βαρουφάκη από το (πολύ) προσκήνιο.

- Ο κ. Τσίπρας ειχε την ευκαιρία να πει σχεδόν όλα όσα λέει παντού και συνιστούν τις πολιτικές διαφορές με την κυρία Μέρκελ, ή θέτουν "δύσκολα" για το Βερολίνο. Πόση σημασία έχει αυτό: Είπε για τις γερμανικές αποζημιώσεις, έστω και χαμηλώνοντας τους τόνους, έθεσε το θέμα της Siemens, αμφισβήτησε ότι τα μνημόνια ήταν "ιστορία επιτυχίας", όπως έλεγε  κ. Σαμαράς. Έθεσε δηλαδή το πολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κινειται ή θέλει να κινηθεί η κυβέρνησή του, μακριά από συνταγές λιτότητας.

- Φάνηκε σαν να υπάρχει κάτι στην υπόθεση  Siemens: αν και δημοσίως μόνο ο κ. Τσίπρας είπε για τη δικαστική συνδρομή που ζητά η Αθήνα από το Βερολίνο, στο παρασκήνιο λέγεται οτι "αναμένονται εκπλήξεις επί της υπόθεσης.

Τα αρνητικά

Σε ορισμένα μέτωπα τα αποτελέσματα δεν είναι χειροπιαστά ή δεν υπάρχουν:

- Για την παροχή ρευστότητας πρέπει να υπάρξει αναμονή. Ακόμη και για το πώς αξιολογεί το Βερολίνο τις μεταρρυθμιστικές προτάσεις της Αθήνας, δεν υπήρξε απάντηση.

- Για τις αποζημιώσεις και το κατοχικό δάνειο η μεν κυρία Μέρκελ έδωσε μία απάντηση προς το όχι, ο δε κ. Τσίπρας έθεσε το θέμα εξ απαλών ονύχων περιορίζοντας το μάλλον στην ηθική του διάσταση.

Τα ερωτηματικά

Ενδιαφέρον πάντως έχει και το πώς θα γίνουν δεκτές στην εσωτερική κοινή γνώμη και ειδικά στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ ορισμένες αποστροφές του κ. Τσίπρα, όπως η αναγνώριση ότι υπήρξαν θετικά βήματα τα τελευταία χρόνια - κάτι που ίσως ερμηνευτεί και ως απαλλαγή του μνημονίου από ορισμένες καταστροφικές συνέπειες. Το ότι άφησε ανοιχτό το θέμα συνεργασίας με τη γερμανική κυβέρνηση σε διάφορους τομείς ειναι επίσης ένα θέμα που θέλει διευκρίνιση. Εάν δηλαδή θα συνεχιστεί η συνεργασία σε τεχνικά θέματα, όπως γινόταν έως τώρα.

Ή η πλήρης δέσμευση ότι η χώρα θ ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις της, έναντι των δανειστών, δίχως άλλο.

Πρόσκληση

Ο κ. Τσίπρας είχε την ευκαιρία να ανταποδώσει την πρόσκληση της κυρίας Μέρκελ και να την καλέσει με τη σειρά του στην Αθήνα, χωρίς πάντως να προσδιοριστεί ο χρόνος της επίσκεψης. Ούτε κι αν θα κάνουν κάποια βόλτα στον εθνικό κήπο ή όπου αλλού, όπως γινόταν σε παλαιότερες εποχές.

Με σοσιαλδημοκράτες και αριστερούς συναντάται σήμερα στο Βερολίνο ο Α. Τσίπρας

Ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στο πλαίσιο της επίσκεψής του στη Γερμανία θα συναντηθεί αύριο Τρίτη (τοπική ώρα):

- 10:15 με τον Υπουργό Εξωτερικών Frank Walter Steinmeier.

- 11.15 με την συμπρόεδρο του Die Linke, Katja Kipping και τον πρόεδρο τη Κ.Ο. Gregor Gysi.

- 14:30 με τον αντικαγκελάριο Sigmar Gabriel.

- 16:00 με τους προέδρους των Πράσινων Cem Oezdemir, Simone Peter και Ska Keller.

Στις 12:30 ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα επισκεφτεί το Μνημείο Ολοκαυτώματος.

πηγη