Στο φως άγνωστο ανθρωποειδές

Στην εικόνα, η αναπαράστασή του Homo Naledi.

ΓΙΟΧΑΝΕΣΜΠΟΥΡΓΚ. Απολιθωμένα οστά που ανήκουν σε μέχρι σήμερα άγνωστο κλάδο του ανθρώπινου είδους εντόπισαν επιστήμονες σε σπήλαιο της Νότιας Αφρικής, χαρακτηρίζοντας την ανακάλυψη «επανάσταση» στις έρευνες για την εξέλιξη του ανθρώπου.

Περίπου 1.500 απολιθωμένα τμήματα οστών βρέθηκαν στα βάθη δικτύου σπηλαίων, έξω από το Γιοχάνεσμπουργκ. Το ανθρωποειδές, το οποίο αποτελεί νέο είδος, ονομάσθηκε Homo Naledi. «Ναλέντι» είναι το όνομα του σπηλαίου που σημαίνει «ανατέλλον άστρο» στην τοπική γλώσσα Σεσότο. Παρότι η επιστημονική ομάδα δεν έχει καταλήξει με βεβαιότητα στην ηλικία των οστών, αυτά τοποθετήθηκαν εκεί μετά θάνατον, ρίχνοντας νέο φως στις ταφικές συνήθειες των πρωτανθρώπων.

«Ανακαλύψαμε ένα νέο είδος ανθρώπου, το οποίο έκρυβε επιμελώς τα οστά των νεκρών του. Μέχρι σήμερα νομίζαμε ότι οι ταφικές συνήθειες αποτελούσαν αποκλειστικό ίδιον του Homo Sapiens. Θεωρούσαμε έτσι τους εαυτούς μας μοναδικούς, ενώ τώρα γνωρίζουμε ότι ένα άλλο είδος ανθρώπου είχε την ίδια ικανότητα και αυτό είναι εκπληκτικό», λέει ο Λι Μπέργκερ, παλαιοανθρωπολόγος στο Πανεπιστήμιο του Βιτβάτερσραντ του Γιοχάνεσμπουργκ.

Τα οστά εντοπίσθηκαν για πρώτη φορά από επιστημονική ομάδα του πανεπιστημίου και από εθελοντές σπηλαιολόγους στην περιοχή «Λίκνο της Ανθρωπότητας», που έχει ανακηρυχθεί Μμημείο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO. Απολιθώματα ανθρωποειδών ανακαλύπτονται στην περιοχή αυτή από τα πρώτα χρόνια ανασκαφών, τη δεκαετία του 1920.

«Ο εντοπισμός τόσων απολιθωμάτων που ανήκουν σε τουλάχιστον 15 άτομα είναι μοναδικός», εξηγεί ο καθηγητής Κρις Στρίνγκερ, του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου και ένα από τα μέλη της επιστημονικής ομάδας.

Η ανακάλυψη υπογραμμίζει «την πολύπλοκη φύση του ανθρώπινου γενεαλογικού δέντρου και την ανάγκη περαιτέρω μελέτης, ώστε να καταλάβουμε την ιστορία και την προέλευση του είδους μας», προσθέτει ο καθηγητής Στρίνγκερ.

Η επιστημονική ομάδα εκτιμά ότι τα χέρια, οι καρποί και τα πόδια των απολιθωμάτων είναι παρόμοια με αυτά των σύγχρονων ανθρώπων, αν και το μέγεθος του εγκεφάλου και ο κορμός είναι μικρότερα και θυμίζουν περισσότερο εκείνα άλλων ανθρωποειδών.

«Ο Homo Naledi είχε πολύ μικρό εγκέφαλο, σε μέγεθος πορτοκαλιού και πολύ αδύνατο σώμα, είχε ύψους περίπου 1,5 μέτρο και ζύγιζε 45 κιλά κατά μέσο όρο», λέει ο Τζον Χοκς, του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν στο Μάντισον, ο οποίος ηγήθηκε της επιστημονικής ομάδας.

«Τα χέρια του δείχνουν ικανότητα χρήσης εργαλείων, ενώ ιδιαίτερη εντύπωση μας προκαλεί η καμπυλότητα των δακτύλων του, πιο κυρτά από κάθε άλλο είδος ανθρωποειδούς, κάτι που αποδεικνύει ότι είχε την ικανότητα να σκαρφαλώνει στα δέντρα», επισημαίνει η Τρέισι Κίβελ, του Πανεπιστημίου του Κεντ της Βρετανίας, η οποία μελέτησε την ανατομία του Homo Naledi.

Η πρώτη αποστολή στο σπήλαιο το 2013, διήρκεσε 21 ημέρες και απασχόλησε 60 ειδικούς, οι οποίοι εργάσθηκαν σε ιδιαίτερα επικίνδυνες και αντίξοες συνθήκες.

Εκτοτε, η επιστημονική ομάδα μελετούσε τα οστά, τα οποία ανήκουν σε βρέφη, παιδιά, ενήλικες και ηλικιωμένους.

«Η ταφική αίθουσα δεν έχει αποκαλύψει όλα της τα μυστικά. Υπάρχουν ακόμη εκατοντάδες –ίσως και χιλιάδες– απολιθωμένα ίχνη του Homo Naledi εκεί», ισχυρίζεται ο δρ Μπέργκερ.

Η εξακρίβωση της καταγωγής του ανθρώπου αποτελεί μία από τις πιο δύσκολες αποστολές για τον επιστημονικό κόσμο, με τους ειδικούς να διαφωνούν έντονα σχετικά με το αν μία νέα ανακάλυψη καθιστά «νέο είδος».

«Νιώθουμε ενθουσιασμό που οι πρωτοφανείς αυτές ανακαλύψεις γίνονται στη χώρα μας», τόνισε ο βουλευτής Σίριλ Ραμαφόζα, στην παρουσίαση των απολιθωμάτων.

Έθαψαν ζωντανή 49χρονη στη Θεσσαλονίκη

πηγη