Για δεκαετίες οι άνθρωποι είχαν εμμονή με τον αποκρυφισμό και τον μυστικισμό. Δεν χρειάζεται να ψάξουμε περαιτέρω, πέρα από την άνεση των χώρων διαβίωσής μας και τα θέματα που εμφανίζονται στην τηλεόραση. Το ‘‘Μωρό της Ρόζμαρι’’, ατελείωτες ώρες αφιερωμένες στους μη πεθαμένους και μια γοητεία για τους κατά συρροή δολοφόνους.
Είναι δύσκολο να αποφευχθεί το κίνημα όταν πολλά δημοφιλή βιβλία, ταινίες και τηλεοπτικές εκπομπές καλύπτουν τέτοια θέματα. Κι όμως, η πιο σκοτεινή πραγματικότητα παραμένει κρυμμένη, αμφιλεγόμενη και αποτελεί ταμπού. Η τελετουργική κακοποίηση έχει συζητηθεί και αμφισβητηθεί τα τελευταία χρόνια. Μέχρι σήμερα πολλοί ακόμη αρνούνται την ύπαρξή της, αλλά οι επιζώντες αυτής της μορφής σκληρότητας είναι η ζωντανή απόδειξη αυτών των πρακτικών.
Ο όρος ‘‘τελετουργική κακοποίηση’’ χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στη δεκαετία του 1980 για να περιγράψει μια ιδιαίτερη μορφή κακοποίησης που αφορούσε οργανωμένα τελετουργικά ως κύριο χαρακτηριστικό της.
Η τελετουργική κακοποίηση συνήθως περιλαμβάνει την επαναλαμβανόμενη κακοποίηση κατά τη διάρκεια μιας εκτεταμένης χρονικής περιόδου. Η σωματική κακοποίηση είναι έντονη, μερικές φορές συμπεριλαμβανομένων βασανιστηρίων και θανάτωσης. Η σεξουαλική κακοποίηση είναι συνήθως οδυνηρή, σαδιστική και εξευτελιστική, που προορίζεται ως μέσο για την απόκτηση κυριαρχίας πάνω στο θύμα. Η ψυχολογική κακοποίηση είναι καταστροφική και περιλαμβάνει τη χρήση των τελετουργιών κατήχησης. Περιλαμβάνει τεχνικές ελέγχου του μυαλού που μεταφέρουν στο θύμα ένα βαθύ τρόμο των μελών της λατρείας και των κακών πνευμάτων που πιστεύουν ότι τα μέλη της λατρείας μπορεί να διατάξουν. Τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά την κακοποίηση, τα περισσότερα θύματα είναι σε κατάσταση τρόμου, ελέγχου του νου και σε κατάσταση απόσχισης. (ASCA 2002. Healing from Ritual Abuse: Also known as Organised Sadistic Abuse. Information Package. P3)
Παρότι η τελετουργική κακοποίηση είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται κυρίως για να περιγράψει την κακοποίηση από μία οργανωμένη ομάδα ανθρώπων (και τις περισσότερες φορές σατανικής λατρείας) χρησιμοποιείται επίσης όταν αναφέρεται σε επαναλαμβανόμενη και προγραμματισμένη κακοποίηση που εκτελείται από ένα μεμονωμένο δράστη.
Λόγω της μυστικότητας που περιβάλλει αυτές τις πρακτικές, ο βαθμός στον οποίο η τελετουργική κακοποίηση υπάρχει στην Ελλάδα είναι δύσκολο να προσδιοριστεί, αλλά δεν είναι εντελώς ανήκουστη. Στις αρχές της δεκαετίας του '90 μια σειρά από αποτρόπαια εγκλήματα συγκλόνισε το κοινό. Οι ένοχοι κρίθηκαν και καταδικάστηκαν, καθώς τα θύματα απήχθησαν, βασανίστηκαν, βιάστηκαν και θανατώθηκαν.
Αναφορές παρόμοιων εγκλημάτων έχουν καταγραφεί σε όλο τον κόσμο, κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο, με ένα σημαντικό λογοτεχνικό όγκο, που φτάνει ακόμη στο σημείο να εμπλέκει πρόσωπα υψηλής κοινωνικής θέσης. Η θυματοποίηση δεν θεωρείται ως μια απομονωμένη διεφθαρμένη δράση ενός κοινωνιοπαθητικού ή ψυχωτικού άτομου. Αντ 'αυτού, παρουσιάζεται ως μέρος ενός εκτεταμένου, πολλών γενεών, σχεδόν παντοδύναμου, σατανικού σχεδίου που περιλαμβάνει χιλιάδες ή ακόμα και εκατομμύρια ανθρώπους, πολλοί από τους οποίους λέγεται ότι είναι στα υψηλότερα κοινωνικά επίπεδα, όπως τα εξής: την θρησκεία, την κυβέρνηση, τις αρχές επιβολής του νόμου, ακόμη και σε ιδρύματα ψυχικής υγείας. Ωστόσο, ο βαθμός στον οποίο αυτές οι αναφορές είναι αληθείς, είναι ακόμα δύσκολο να προσδιοριστεί καθώς τέτοιες ιστορίες έχουν συχνά λοξοδρομήσει με την παραπληροφόρηση και συνδέονται στενά με το πνεύμα της εποχής της συνωμοσίας που είναι εμφανής στην εποχή μας.
Οι δράστες που συμμετέχουν σε τέτοιες πρακτικές μπορούν να χωριστούν σε τρεις διακριτές ομάδες. Υπάρχουν εκείνοι που εμπλέκονται σε πραγματική τελετουργική κακοποίηση που βασίζεται στη λατρεία, εκείνοι που εμπλέκονται στην ψευδο τελετουργική κακοποίηση και εκείνοι που εμπλέκονται στην ψυχοπαθολογική τελετουργία. Στην πρώτη κατηγορία, υπάρχει ένα πολύπλοκο σύστημα πεποιθήσεων, μέσω του οποίου τα μέλη προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα κοινωνικό ή πνευματικό σύστημα μέσω των πρακτικών που αφορούν τη συναισθηματική, σωματική και σεξουαλική κακοποίηση.
Παρότι μπορεί η ψευδο τελετουργική κακοποίηση να εμφανίζεται παρόμοια με την προηγούμενη, η διαφορά έγκειται στο ότι οι πρακτικές αυτές στρέφονται κατά κύριο λόγο προς την κακοποίηση των παιδιών και των ενηλίκων, παρά στην εφαρμογή ενός πολύπλοκου συστήματος πεποιθήσεων που υιοθετήθηκε από τα μέλη της (π.χ. κύκλοι παιδικής πορνογραφίας και εμπορίας ανθρώπων). Τέλος, η ψυχοπαθολογική τελετουργία, καθοδηγείται από την εμμονή ή το παραληρηματικό σύστημα ενός ατόμου ή μιας ομάδας (π.χ. Charles Manson και η οικογένεια). Δεν υπάρχει κάποια ιδεολογική δομή που να υποστηρίζει την κακοποίηση, ούτε πρωταρχική πρόθεση εκφοβισμού σε τέτοιες περιπτώσεις.
Οι επιζώντες της τελετουργικής κακοποίησης συχνά παρουσιάζουν βαριά χρόνια κατάθλιψη, Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (PTSD), διατροφικές διαταραχές και κατάχρηση ουσιών. Επίσης, Η Διαταραχή Διαχωριστικής Ταυτότητας (παλαιότερα γνωστή ως Διαταραχή Πολλαπλής Προσωπικότητας) είναι συχνά συνδεδεμένη με αυτό το είδος κακοποίησης. Η διαταραχή αυτή συνήθως εμφανίζεται στην παιδική ηλικία, ως αποτέλεσμα ενός σοβαρού και επίμονου τραύματος ή αμέλειας.
Χαρακτηριστικά, οι πάσχοντες από ΔΔΤ παρουσιάζονται με μια απουσία μιας ολοκληρωμένης αίσθησης του εαυτού, που εμφανίζεται με διαφορετικές καταστάσεις του εαυτού ή διακριτές ταυτότητες, καθώς και αδυναμία να θυμηθούμε πληροφορίες. Τα άτομα με αυτή τη διαταραχή είναι επιρρεπή στην αμνησία, δεδομένου του ότι τείνουν να διασχιστούν και να χάσουν την αίσθηση του χρόνου, να έχουν κενά που αφορούν λεπτά ή και ώρες, και να μην μπορούν να θυμηθούν τι έχουν πει ή τι έχουν κάνει. Αυτή η απώλεια μνήμης δεν οφείλεται σε άλλη ιατρική διαταραχή, ναρκωτικά ή το αλκοόλ, αλλά σε μια αλλαγή ταυτοτήτων ή καταστάσεων του εαυτού.
Η διάσχιση είναι μια φυσική άμυνα εναντίον του παιδικού τραύματος. Αντιμέτωπα με τη συντριπτική κακοποίηση, τα παιδιά μπορούν να αποσπαστούν από την πλήρη συνειδητοποίηση μιας τραυματικής εμπειρίας. Επανάληψη αυτού του μηχανισμού άμυνας στην ενήλικη ζωή μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη ΔΔΤ. Οι διαφορετικές καταστάσεις ταυτότητας έχουν συνήθως διακριτά ονόματα, ιδιοσυγκρασία και αυτοεικόνα.
Όποια και αν είναι η έκταση και η προέλευση του φαινομένου της τελετουργικής κακοποίησης, γεγονός παραμένει ότι οι επιζώντες της επαναλαμβανόμενης και συνεχούς κακοποίησης είναι μια πραγματικότητα, που οι κλινικοί ψυχολόγοι και οι επαγγελματίες στον τομέα της ψυχικής υγείας, συχνά αντιμετωπίζουν. Περιττό να πούμε ότι, οι επιπτώσεις της εν λόγω παρατεταμένης κακοποίησης είναι σοβαρές και δύσκολες στην αντιμετώπισή τους, με τους περισσότερους από αυτούς τους ασθενείς να χρειάζονται μακροχρόνια, αν όχι δια βίου θεραπεία.
Αθηνά Τριγενή-κλινικός ψυχολόγος
http://www.psychologynow.gr